Fluwelen raket
Kunstenaar Christo is te vroeg overleden. Hoewel, het is de vraag of hij op bijna vijfentachtigjarige leeftijd nog een torentje had willen inpakken, in Holland. ‘Hoho, een torentje?’ Het gaat hier wel om het icoon van Utereg, onze Dom! ‘Haad íe ém moar ingepaak’. Nu zitten wij hier al vier jaar tegen een staketsel aan te kijken. 440.000 kg hout en 55 km buizen, volgens tante Wiki – het ziet eruit alsof een nieuwbouw torenflat nu binnenkort, nu echt, gereedkomt. Die Dom is al zo lang ‘uit beeld’, dat harde feiten vloeibaar worden en verhalen hun eigen leven gaan leiden. Moderne mythes ontstaan. Een complete lichting van duizenden verse studenten, heeft de Dom zelfs nog nooit gezien, ‘in real life’ (hun woorden, ik blijf stug het Nederlands bezigen).
Kom je vanaf de Biblebelt of vanuit de hoofdstad naar onze hartstad, vanuit elke windrichting lijkt het alsof Utrecht ‘niet af’ is. Christo had hier een fluwelen raket gemaakt: verwachtingsvol onder het zwerk staand, klaar om nieuwe Melkwegstelsels te ontdekken. Een gebouw van wereldallure, met meer karakter in één steen dan die complete, megalomane fallussen uit Dubai überhaupt bezitten. Terug naar Aarde, Nederland, Utrecht. Schilders en glazenwassers zijn maar mooi onthand: in de wijde omtrek is geen steigerbuis te verkrijgen.
Ik vraag mij al een tijdje af: “Wat nou als ze erachter zijn gekomen dat de oude heer niet meer te redden valt? En dat ze de keutel van dat slechte nieuws al heel lang intrekken?” Dat ze binnen het steigermonster de toren steen voor steen afbreken en het puin ’s nachts per speciekuip afvoeren. Dat de bouwvakkers dubbele gage krijgen, in ruil voor geheimhouding. De omerta van de Bouwbond.
Ik herinner mij dat de Berlijnse Muur viel. Sywert van Lienden was nog niet eens geboren. Daags daarna kon je via via brokstukken kopen. Hoe ze zo’n hele muur verkocht hebben gekregen zonder Internet is mij een raadsel. Misschien staat zoiets nu weer te gebeuren? Misschien ligt straks in elke Utrechtse vensterbank, tussen synchroon opgestelde bloempotten en beeldjes, een gebakken steen. Als stil, nostalgisch protest uit de stad-zonder-Dom, die in het hart getroffen is. Als ze in Den Haag een Madurodom weer opbouwen blijven er ruim voldoende stenen over voor een stadsgevangenis. ‘We moeten nog wat met die Sywert!’ Onze oude nor aan het Wolvenplein is herbestemd tot verzamelplaats van creatieve bedrijven. Dat is nog iets anders dan creatieve bedrijfsvoering. Een beschaafd land is een land zonder cellentekort?
We verlaten dit gedachtespoor. Naar verwachting wordt nog voor september een kekke, verjongde Dom gewoon weer opgeleverd. Dan hijsen we Sharon Dijksma op het schild voor een mooie toespraak. En zingen we met zijn allen ‘Utereg, me stadje’ van Herman Berkien. De domtorentjes van Theo Blom op de Zadelstraat zullen niet aan te slepen zijn. Vensterbanken worden weer geschilderd, ramen worden weer gewassen. Het wordt vast een mooie zomer.