Spiegels en kralen
Een klassieke uitvoering met ambachtelijke instrumenten van een gruwelijk knappe compositie is misschien wel het toppunt van beschaving. Oorlog daarentegen is het putje van de menselijke aard – onbetwist. Iemand oneens? De onderlinge haat is weer voor minstens drie generaties aangewakkerd, de enige winnaar is de wapenindustrie. Maar het kan ook anders! En wederom – zoals met zovele ‘goede zaken’ (drugs, prostitutie, terrorisme) – is Nederland het gidsland. In 1986 werd, na 335 jaar oorlog, de vrede getekend met The Isles of Scilly, zonder dat er ooit één schot werd gelost. Vergeleken met voornoemde Nederlandse bedrijfstakken, waar het juist gaat om lozen en schieten, leek dit mij een onbevredigende ervaring. Enige genoegdoening was dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden als winnaar uit de strijd kwam. Dat heeft onze ambassadeur, jonkheer Huydecoper, toen toch maar mooi voor elkaar gekregen.
#What’sinaname met die huidenkoopman. Er bestaat ondanks oorlogsretoriek een warme band met the Scillies (links onder Engeland is 45 km voorbij Land’s End nog een stukje land). Onze voorvaderen kwamen er graag fourageren en water tanken, op weg naar rijke slavenkusten. Check een atlas van je opa’s opa en je ziet precies wat wij waar haalden: in landen als Goudkust, Ivoorkust, en aan de iconen van allerlei natuurproducten die nu betaalbaar bij de toko liggen.
‘Wat je van ver haalt, is gratis’ was vroeger het adagium – toch waren die tochten niet zonder gevaar. Er zonk wel eens een schip en curieus genoeg konden de meeste opvarenden niet zwemmen.
Het verhaal van de spiegels en kralen is geen mythe. In gebieden waar de zakenlui enige weerstand verwachten deden ze aan ruilhandel. Er is één strand op de Scilly Islands waar met een zuidoosterstorm heel af en toe wat driehonderd jaar oude, terracotta-met-blauw-glas kralen aanspoelen uit een Nederlands scheepswrak. Net als op onze Waddeneilanden tippen de ‘locals’ elkaar en soms (er zijn gevallen bekend van vijftig jaar zoeken) vinden ze één kraal. De Facebook-pagina van de eilanders staat er bol van. Wij gaan in april ook weer een paar uurtjes jutten. Ja, het is de nalatenschap van een verwerpelijke industrie – maar: ‘tweedehands,’ en net als dito kleding ‘OK’. In tegenstelling tot de slavenhandel van nu (Primark, H&M) – die ook nog zeer vervuilend is – worden niet opnieuw mensen uitgebuit.